Genel Bilgiler
Schengen Antlaşması, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi beş ülke (Fransa, Batı Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg) arasında, sınır kapılarındaki polis ve gümrük kontrollerini bütünüyle ortadan kaldırmkı amacıyla; 1985 yılında Lüksemburg’un Schengen kasabasında imzalanmıştır.
1990 yılında ise bu anlaşmanın uygulanmasına yönelik sözleşmenin kabul edilmesi ile yeni bir süreç başlamıştır. Antlaşma hükümleri 1997 yılına kadar Avrupa Birliği hukukundan ayrı olmasına rağmen bu tarihte yapılan Amsterdam Antlaşması ile topluluk hukukuna dahil edilmiştir.
Anlaşma kapsamında kişilerin serbest dolaşımı, AB atandaşlarına garanti edilen temel bir haktır. Her AB vatandaşı özel formaliteler olmaksızın herhangi bir AB ülkesinde seyahat etme, çalışma ve yaşama hakkına sahiptir. Schengen işbirliği, vatandaşların sınır kontrollerine tabi tutulmadan iç sınırları geçmelerini sağlayarak daha özgürlükçü bir yapı oluşturmayı hedeflemiştir.
Sınırsız Schengen Bölgesi, 400 milyondan fazla AB vatandaşına ve AB topraklarında yasal olarak bulunan birçok AB üyesi olmayan vatandaşa, iş adamlarına, turistlere veya diğer kişilere serbest dolaşım hakkı vermektedir.
Schengen Bölgesine Katılma Koşulları
Schengen bölgesine katılmak sadece siyasi bir karar değildir. Ülkeler ayrıca ön koşulların gereğini de yerine getirmelidirler. Bu ön koşullar şunlardır:
- Diğer Schengen ülkeleri adına sınırların kontrol edilmesi ve tek tip Schengen vizesi verilmesi konusunda işbirliği yapmak,
- Schengen ülkeleri arasındaki sınır kontrolleri kaldırıldıktan sonra yüksek düzeyde güvenlik sağlamak için diğer Schengen devletlerinin kolluk kuvvetleri ile işbirliği yapmak,
- Kara, deniz ve hava sınırları (havaalanları) kontrolleri, vize verilmesi, polis işbirliği ve kişisel verilerin korunması gibi Schengen kurallarını uygulamak maksadıyla Schengen Bilgi Sistemi (SIS)’ne dahil olmak,
- Schengen bölgesine katılmadan önce ve mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için periyodik olarak “Schengen Değerlendirmesi” sürecine dahil olmak.
Ortak Vize Politikası
Schengen devletlerinden biri tarafından verilen kısa süreli bir vize ile herhangi bir 180 günlük sürede 26 Schengen ülkesinde 90 güne kadar seyahat edilebilir. Bu dönemi aşan ziyaretler için vizeler ulusal prosedürlere tabidir.
VIS vize Bilgi Sistemi
Gelişen teknoloji ile birlikte AB, sınır yönetimi ile ilgili bilgileri toplamak, işlemek ve paylaşmak için büyük ölçekli BT sistemleri geliştirilmiştir. Ortak AB vize politikasının uygulanmasını destekleyen Vize Bilgi Sistemi bu araçlardan biridir.
Vize Bilgi Sistemi (VIS), merkezi bir BT sistemi ve bu merkezi sistemi ulusal sistemlere bağlayan bir iletişim altyapısından oluşmakta olup Schengen devletleri arasında vize bilgilerine yönelik veri alışverişi sağlamaktadır.
Bu sistem, AB üyesi olmayan ülkelerdeki konsoloslukları ve Schengen devletlerinin tüm dış sınır geçiş noktalarını birbirine bağlar. Schengen bölgesini ziyaret etmek veya geçiş yapmak için kısa süreli vize başvurularıyla ilgili verileri ve kararları işler. Sistem parmak izi tanımlama ve doğrulama amacıyla biyometrik eşleştirme gereçekleştirebilir.
